وطنم ایران

 

از وبلاگ نهفت

وطنم ایران

از بس این چند وقت هر سایت و روزنامه ای را باز کرده ام مطلبی در رد و نقد محمدرضا لطفی داشته، کمی باید به خودم جرأت بدهم تا بگویم از آلبوم آخرش، وطنم ایران، حظ کردم.  بدون مقدمه و اطالۀ کلام بگویم، چهار چیز در آلبوم برایم جذاب و لذت بخش بود.

                 

اول آوازهای محمد معتمدی. آوازهایی بسیار دلچسب و زیبا بودند. برعکس بسیاری از هم نسلان اش نه به تقلید از شجریان می خواند، نه حتی به سبک او.[1] چنان که شباهت آوازش با اصغر شاهزیدی (بهترین شاگرد استاد تاج) به گوشم آورد و آن طور که خودش در مصاحبه اش گفته بود سعی می کند از سبک تاج اصفهانی بهره ببرد. همین انتخاب جالب رنگ و بوی متفاوت و دلچسب به لحن آواز معتمدی داده است. معتمدی به سبک تاج بسیار شفاف و سلیس می خواند. ناله نمی کند. گرچه دشتی می خواند، و آن طور که باید محزون با احساس، اما کلمات را بسیار خوب ادا می کند، و گونه ای صلابت در صدایش هست. در مجموع به نظر می رسد انتخاب سبک و لحن متفاوت، بیان واضح کلمات، و قوت و صلابت بیانی به سرعت جایگاه متمایزی برای معتمدی در میان خوانندگان همنسلش ایجاد کند ــ البته به شرط آن که همین طور ادامه دهد. اگر از این وضعیت یکنواخت آوازخوانی فعلی که هم یک جور می خوانند و از لحن های محدودی استفاده می کنند خسته شده اید، و دوست دارید لحن های دیگر را هم مزمزه کنید و لذت ببرید حتما آواز معتمدی را بشنوید.

نفس اش گرم که آواز زیبای اش این روزها چه مونس خوبی بود برای حاجی واشنگتن (و البته از کار هم بیکارش کرد).

دوم، جواب آواز لطفی را دوست داشتم، خصوصاً جواب آوازهایی را که حین آواز و پیش از پایان ابیات می داد (مثلا دقت کنید به جواب آواز مصراع "عدو چو تیغ کشد من سپر بیاندازد" یا "همه گویند طاهر کس نداره"). دست و پنجه اش گرم.

سوم، تصنیف وطنم ایران تصنیف بسیار لطیف و ملیحی بود. لطفی آن را با الگوی تصنیف های قدیمی عارف و شیدا ساخته که آمیخته ای از مضامین عاشقانه و احساسات وطن دوستانه است. حال خوشی دارد این تصنیف.

چهارم هم این که آلبوم وطنم ایران واقعا یک آلبوم است. اثری است که وحدت دارد. قطعات را اگر جدا هم بشنویم می توان حدس زد که این ها متعلق به یک اثرند. دست کم من احساس می کردم بین پیش درآمد، تک نوازی ها، آواز، و تصنیف اول گونه ای هماهنگی و تکرار این یکی بودن وجود دارد.

                

پی نوشت:

یادداشت علی اکبر شکارچی درباره ی کنسرت لطفی هم به ما قوت قلب داد که بیخود خوشمان نیامده از این کار.

---

[1] فکر می کنم بر اساس میزان تقلید از صدا و پیروی از سبک آواز خوانی محمدرضا شجریان بتوان خوانندگاه جوان  امروز را تقسیم بندی کرد، به این ترتیب که در دستۀ اول پیروان و مقلدان را قرار داد و در دستۀ دیگر خوانندگان دیگر را. براین اساس دستۀ اول سالار عقیلی، حمیدرضا نوربخش، علیرضا قربانی، و همایون شجریان را در بر می گیرد، و دستۀ دوم هم اینک سینا سرلک و محمد معتمدی را. البته بین سرلک و معتمدی بازهم به نظر می رسد معتمدی بیشتر با شجریان فاصله داشته باشد.